Ο «χορός του θανάτου» στη μάχη της Γραβιάς
Στις 8 Μαΐου 1821 ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και οι άντρες του ετοιμάζονταν να αντιμετωπίσουν τη στρατιά του Ομέρ Βρυώνη, στο χάνι της Γραβιάς, μία τοποθεσία η οποία δεν παρείχε καμία ασφάλεια στους αγωνιζόμενους Έλληνες, αφού το χάνι δεν είχε πλάτη σε πέρασμα ή βουνό και καθώς πλινθόκτιστο θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο εμπρησμού, σκοτώνοντας όσους αγωνιστές κρύβονταν σε αυτό.
Έτσι, σύμφωνα με την παράδοση, λέγεται πως ο γενναίος οπλαρχηγός φώναξε «Παιδιά, όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας πιασθεί εις τον χορόν» και ξεκινώντας να χορεύει τσάμικο τραγουδώντας «Κάτω του βάλτου τα χωριά», ανέμενε τα παλικάρια του ένα ένα να πιάσουν το μαντήλι. Όσοι πιάνονταν στον χορό, με τη δική τους βούληση, θα τον πολεμούσαν στο πλευρό του μέσα από το χάνι.
Στον «χορό του θανάτου», όπως τον ονόμασε η λαϊκή παράδοση πιάσθηκαν σύνολο 117 άνδρες, μεταξύ των οποίων, ο Γκούρας, ο Πανουριάς ο Δυοβουνιώτης, ο Παπανδρέας, ο Τράκας, οι Καπογιωργαίοι και άλλοι. Οι άντρες κλείστηκαν στο χάνι, έκλεισαν τις πόρτες και άνοιξαν πολεμίστρες.
Μία μέρα μετά από τις ήττες του Ομέρ Βρυώνη, την 9η Μαΐου 1821, διέταξε ηρωική έξοδο κραυγάζοντας «επάνω τους παιδιά». Αιφνιδιάζοντας τις οθωμανικές δυνάμεις, χτύπησαν από παντού και ακολούθως χάθηκαν μέσα στα σπαρτά. Η συντριπτική ήττα του Ομέρ Βρυώνη του στοίχισε πάνω από 300 νεκρούς στρατιώτες και διπλάσιους τραυματίες και μεγάλο πλήγμα στο ηθικό του στρατού του, ενώ χάρισε στην Επανάσταση το θάρρος που χρειάζονταν για να συνεχίσουν τον αγώνα τους. Ταυτόχρονα, η νίκη στο χάνι της Γραβιάς δεν υπήρξε μόνο ένα ηρωικό γεγονός με μεγαλειώδη σημασία για το ηθικό των Ελλήνων στρατιωτών, αλλά ενίσχυσε και τον αγώνα της Πελοποννήσου, καθώς η καθυστέρηση της πορείας της στρατιάς του Ομέρ Βρυώνη προς τον νότο, έδωσε καιρό στους Έλληνες της περιοχής που αγωνίζονταν στο Βαλτέτσι να πετύχουν τη δική τους σημαντική νίκη.
Στις 5 Ιουνίου 1825, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, φυλακισμένος από ψευδείς κατηγορίες στην Ακρόπολη, βασανίστηκε και σκοτώθηκε από τους Μήτρο Τριανταφυλλίνα, Ιωάννη Μαμούρη και Παπακώστα με την έγκριση του πρώην πρωτοπαλίκαρου του, Ιωάννη Γκούρα.
ΠΙΝΑΚΑΣ: Kοζή Δεσύλλα, «Προσωπογραφία του Oδυσσέα Aνδρούτσου» (1788/89-1825). O θρυλικός ήρωας της Eπανάστασης, μετά την απόκρουση των τουρκικών στρατευμάτων στο Xάνι της Γραβιάς στις 8 Mαΐου 1821, παρουσιάστηκε ως ο Bolivar της Eλλάδας από τον Νίκο Εγγονόπουλο. Tο έργο αυτό του αγνώστων λοιπών στοιχείων Kερκυραίου ζωγράφου συνδυάζει τη λαϊκή παράδοση με την ακαδημαϊκή γνώση. Καθώς, μάλιστα, υπομνηματίζει πίνακα του Θ. Bρυζάκη, η χρονολόγησή του μπορεί να τοποθετηθεί γύρω στα 1870. Eλαιογραφία 1,54×1,10 μ. Aποκτήθηκε με τη συνδρομή του Iδρύματος Iωάννου Φ. Kωστοπούλου. (ΓΕ 32925), Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού, Μουσείο Μπενάκη
Διαβάστε επίσης